Redenen om in actie te komen. Er wordt meer toegevoegd.
– Wapenhandel lobby
– Sonar
– Wapenleveranties voor oorlog en onderdrukking
– Promoten en profiteren van de oorlog tegen migratie
Wapenhandel lobby
Wapenbeurzen spelen een belangrijke rol in de internationale wapenhandel. Zij zijn de plaatsen voor ontmoeten en netwerken en bieden de gelegenheid aan bedrijven zichzelf te presenteren en hun nieuwe dodelijke goederen en diensten aan potentiële klanten te showen. Vertegenwoordigers uit de industrie, beleidsmakers, ambtenaren en militairen ontmoeten elkaar het hele jaar rond op conferenties, beurzen en rondetafelgesprekken. Ze houden daarmee het militair-industrieel complex en de invloedrijke industriële lobby draaiende.
Er zijn grote internationale wapenbeurzen, zoals de tweejaarlijkse DSEI in Londen, en meer gespecialiseerde, zoals de UDT. Toch worden op de UDT nog altijd tientallen bedrijven als standhouders verwacht, alsmede zo’n 1500 deelnemers uit 40 landen, waaronder vele officiële overheidsdelegaties.
Hiermee vervullen de UDT en andere wapenbeurzen een spilfunctie in de handel die oorlogen, interne conflicten, repressie en mensenrechtenschendingen voedt. De enorme hoeveelheden geld die de wereld uitgeeft aan het ontwikkelen en kopen van wapens gaan ten koste van zinvolle uitgaven voor gezondheidszorg, onderwijs, huisvesting, internationale ontwikkeling, armoedebestrijding enzovoort. Wapenbedrijven verdienen goed geld aan dood en verwoesting.
Sonar
Eén van de onderwatertechnologieën die ruimschoots aan de orde is tijdens de ‘Undersea Defence Technology’ (UDT) wapenbeurzen is sonar. Militaire schepen gebruiken deze geluidsgolven om onder water te navigeren en doelwitten te lokaliseren. Het gebruik van sonar heeft echter desastreuze gevolgen voor zeedieren.
Tussen 1960 en 2004 waren er meer dan honderd onverklaarbare strandingen van groepen gezonde walvissen, dolfijnen of bruinvissen. Wetenschappers stonden lang voor een raadsel. Totdat er een duidelijk verband gelegd werd met het gebruik van sonar door militaire schepen. Strandingen volgden bijvoorbeelden na grootschalige maritieme oefeningen waarbij sonar ingezet werd. De geluidsgolven jagen de dieren op de vlucht, zorgen voor verwarring, verstoren hun eetgedrag en hun onderlinge communicatie. In 2005 concludeerde een rapport van het United Nations Environment Programme (UNEP) dat “[m]arine-sonar met hoge intensiteit een ernstige bedreiging vormt voor walvissen, dolfijnen en bruinvissen die afhankelijk zijn van geluid om te overleven”.
De Amerikaanse marine bekende zowaar schuld en hier en daar werd het gebruik van sonar in de ban gedaan. Maar lang niet overal, in de zomer van 2018 spoelden nog tientallen dode walvissen aan op de kusten van Ierland en Schotland. Na een nieuwe overtuigende studie riepen wetenschappers begin vorig jaar op tot een verbod op het gebruik van sonar. Het militair-industrieel complex trekt er zich vooralsnog niets van aan en blijft sonartoepassingen produceren en gebruiken.
Wapenleveranties voor oorlog en onderdrukking
Veel van de bedrijven die aanwezig zijn bij de UDT wapenbeurs zijn verantwoordelijk voor wapenleveranties aan talloze dubieuze klanten. Een recent rapport van Pax en de Eerlijke Bankwijzer zet een aantal van zulke wapenexporten op een rijtje. Zo zijn Lockheed Martin en BAE Systems, het grootste wapenbedrijf van de wereld respectievelijk van Europa, belangrijke leveranciers voor Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten. Hiermee houden ze de verschrikkelijke oorlog in Jemen gaande, dragen bij aan staatsrepressie en aan de betrokkenheid van deze landen bij andere oorlogen in de regio, zoals die in Libië.
Andere controversiële klanten zijn de kernwapenburen India en Pakistan, die op gespannen voet met elkaar leven. Dat leidde afgelopen jaren een paar keer bijna tot een oorlog. Lockheed Martin, Northrop Grumman, Raytheon en Thales – allen standhouder bij de UDT – verkochten hen de afgelopen jaren wapens.
Repressieve regimes en notoire mensenrechtenschenders, zoals Egypte, Turkije en Tsjaad staan eveneens op de klantenlijst van bedrijven die bij de UDT betrokken zijn. Naast de al genoemde bedrijven gaat het om onder meer Leonardo, de Naval Group, Safran en ThyssenKrupp Marine Systems.
Vergeet tenslotte niet dat alle wapenverkopen aan westerse landen, met name aan de Verenigde Staten, bijdragen aan de vele oorlogen waar deze bij betrokken zijn. De voortdurende interventieoorlogen in het Midden-Oosten bijvoorbeeld, die vele slachtoffers eisen, mensen dwingen te vluchten en een spiraal van geweld in stand houden en versterken. De enige winnaars zijn ook hier weer wapenbedrijven en andere bedrijven die profiteren van de westerse zucht naar grondstoffen en hegemonie.
Promoten en profiteren van de oorlog tegen migratie
Verschillende bedrijven die aanwezig zijn bij de UDT zijn sterk betrokken bij het opvoeren en militariseren van grensbewaking. De Nederlandse scheepsbouwer Damen, bijvoorbeeld, heeft grenspatrouilleschepen geleverd aan veel landen aan de Middellandse Zee, waaronder Libië en Turkije. De beruchte Libische kustwacht heeft Damen-schepen ingezet bij gewelddadige operaties tegen vluchtelingen- en reddingsschepen. De Britse grensbewaking gebruikt ook Damen-schepen om te patrouilleren op het Kanaal.
Het Duitse Hensoldt is de verzelfstandigde grensbewakingsdivisie van de Paneuropese wapengigant Airbus. Het speelt een belangrijke rol in grensexternaliseringsinspanningen van de EU. Het bedrijf verkocht grote aantallen radar voor grens- en kustsurveillance aan landen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. De Duitse regering doneerde Hensoldt radar en ander grensbewakingsmaterieel aan Tunesië, om vluchtelingen te kunnen stoppen voordat ze Europa bereiken. Hensoldt verzorgde ook trainingen in het gebruik van dit materieel voor Tunesische veiligheidstroepen.
Andere bedrijven die actief zijn op het gebied van grensbewaking zijn bijvoorbeeld Thales, Raytheon, Safran, ThyssenKrupp Marine Systems, TNO en Lockheed Martin. Vliegtuigen van het laatste bedrijf worden gebruikt voor surveillancevluchten bij de grens tussen de VS en Mexico.
De grensbewakingsmarkt groeit snel, en wordt voortgestuwd door toenemend repressief migratiebeleid. Dit beleid komt niet uit de lucht vallen, maar is voor een belangrijk deel het resultaat van een succesvolle lobby van de militaire en security-industrie. Deze industrie is er in geslaagd een narratief naar voren te schuiven waarin migratie geframed wordt als een veiligheidsprobleem, een bedreiging. Dit narratief vormt de basis voor bijvoorbeeld Europees en Amerikaans migratiebeleid. Vervolgens weten vertegenwoordigers vanuit de industrie zich te positioneren als de experts op dit gebied, die de oplossing voor handen hebben: het gebruik van militaire middelen om vluchtelingen tegen te houden.
Intussen heeft het huidige migratiebeleid verschrikkelijke gevolgen. Het opvoeren en militariseren van grensbewaking leidt tot meer geweld tegen vluchtelingen, vluchtelingen stranden in onmenselijke omstandigheden of worden gedwongen worden gevaarlijkere migratieroutes te nemen en zo ook in handen van criminele mensensmokkelnetwerken gedreven.